Mutyzm wybiórczy - proces diagnostyczny

Informacje

09 marzec 2025
487 odsłon artykułu

Mutyzm wybiórczy 

 

Diagnoza mutyzmu wybiórczego –

proces, kryteria i znaczenie wczesnego rozpoznania

 

Wprowadzenie

 
Mutyzm wybiórczy (MW) jest zaburzeniem lękowym, które objawia się konsekwentnym milczeniem
w określonych sytuacjach społecznych, przy jednoczesnej zdolności do mówienia w innych, bezpiecznych dla danego dziecka warunkach (np. w domu). Jest to stan, który może być mylony
z nieśmiałością, zaburzeniami opozycyjno-buntowniczymi, całościowymi zaburzeniami rozwoju czy innymi problemami lękowymi. Kluczowe w skutecznej pomocy dziecku jest postawienie prawidłowej diagnozy, która pozwoli na wdrożenie odpowiednich metod terapeutycznych.
 

Jak wygląda proces diagnozy? 

 
1. Pierwsze sygnały i zgłoszenie dziecka do specjalistów
 
Rodzice lub nauczyciele jako pierwsi zauważają, że dziecko nie mówi w określonych środowiskach
(np. w szkole, przedszkolu), choć swobodnie porozumiewa się w domu. Wówczas zaleca się skierowanie dziecka do placówki specjalistycznej lub poradni psychologiczno-pedagogicznej.
 
2. Gromadzenie informacji i obserwacja dziecka
 
W procesie diagnostycznym kluczowe jest zebranie danych o funkcjonowaniu dziecka w różnych środowiskach, w tym w domu, przedszkolu/szkole oraz w kontaktach społecznych. Obserwacja dotyczy m.in. takich aspektów, jak brak kontaktu wzrokowego, ograniczone uczestnictwo
w interakcjach społecznych, nieobecność komunikacji werbalnej w określonych sytuacjach.
 
3. Konsultacje z udziałem dziecka i rodziców
 
Diagnoza mutyzmu wybiórczego wymaga konsultacji z różnymi specjalistami, m.in. psychologiem, logopedą oraz terapeutą rodzinnym. Proces ten obejmuje:
• wywiad z rodzicami dotyczący rozwoju i zachowań dziecka w różnych środowiskach,
• obserwację w placówce edukacyjnej (wykonywaną przez nauczycieli lub pedagogów),
• bezpośrednie spotkania z dzieckiem – w przypadku młodszych dzieci w obecności rodziców,
• konsultacja u terapeuty rodzinnego, z udziałem rodzeństwa dziecka z mutyzmem wybiórczym, co pozwala na obserwacje dziecka w szerszym kontekście terapeutycznym,
 
4. Wizyty u psychiatry i diagnoza kliniczna
 
Oficjalną diagnozę mutyzmu wybiórczego w Polsce może postawić lekarz psychiatra dzieci
i młodzieży. Wcześniej jednak dziecko często przechodzi proces diagnostyczny u psychologa lub psychoterapeuty, który ocenia problem i wdraża pierwsze formy wsparcia terapeutycznego.
 
5. Wydanie opinii i wdrożenie pomocy
 
Po postawieniu diagnozy rodzina otrzymuje oficjalną opinię, na podstawie której można ubiegać się
o specjalistyczną pomoc w szkole lub terapię indywidualną. Wdrożenie odpowiednich metod wsparcia jest kluczowe dla poprawy funkcjonowania dziecka.
 
 

Wykluczenia w diagnozie:

Aby postawić diagnozę MW, konieczne jest wykluczenie innych możliwych przyczyn, takich jak:
1. Poważne zaburzenia rozwoju mowy i trudności artykulacyjne.
2. Brak znajomości języka wymaganego w danym środowisku.
3. Całościowe zaburzenia rozwoju (np. autyzm).
4. Zaburzenia psychotyczne.
 
 

Znaczenie wczesnej diagnozy mutyzmu wybiórczego

 
Wczesne rozpoznanie MW ma kluczowe znaczenie dla skuteczności terapii i zapobiegania dalszym konsekwencjom, takim jak:
•zaburzenia lękowe i depresja,
•izolacja społeczna,
•niska samoocena,
•trudności szkolne i zawodowe,
•ryzyko samoleczenia alkoholem lub narkotykami,
•myśli samobójcze.
 
Według specjalistów wcześniejsza diagnoza skraca czas trwania terapii i pozwala uniknąć utrwalenia się niekorzystnych wzorców zachowań.
 

Podsumowanie

 
Mutyzm wybiórczy jest poważnym zaburzeniem lękowym, które wymaga interdyscyplinarnej diagnozy i kompleksowego podejścia terapeutycznego. Kluczowe jest szybkie zauważenie objawów, skierowanie dziecka do specjalistów i wdrożenie odpowiednich form wsparcia. Wczesna interwencja pozwala uniknąć długofalowych konsekwencji związanych z izolacją społeczną, problemami szkolnymi i emocjonalnymi.
 

Dlaczego warto

Blisko Ciebie

Będziemy Ci towarzyszyć w drodze po to, co lepsze dla Ciebie i dla Twojej rodziny, po to, co sprawia, że czujesz się dobrze i wiesz, że potencjał Twój oraz okoliczności, w których żyjesz możesz w pełni wykorzystać. 

Mamy wieloletnie doświadczenie

Nieustannie podnosimy swoje kwalifikacje

Sięgamy po sprawdzoną i nowoczesną wiedzę

Jesteśmy tu dla Ciebie

Najnowsze aktualności

Bądź na bieżąco

Zaakceptuj i uszanuj uczucia

Zaakceptuj i uszanuj uczucia

14 październik 2025

"Stanowczy i życzliwy" – fundament Pozytywnej Dyscypliny

30 wrzesień 2025
Treningi słuchowe w naszym Centrum – wsparcie dla Twojego dziecka

Treningi słuchowe w naszym Centrum – wsparcie dla Twojego dziecka

29 wrzesień 2025
„Specjalny czas” – narzędzie Pozytywnej Dyscypliny

„Specjalny czas” – narzędzie Pozytywnej Dyscypliny

21 wrzesień 2025
Rozwój językowy dziecka kiedy i jak wspierać?

Rozwój językowy dziecka kiedy i jak wspierać?

07 lipiec 2025
Metoda Warnego wsparcie dla osób z APD i zaburzeniami automatyzacji

Metoda Warnego wsparcie dla osób z APD i zaburzeniami automatyzacji

29 czerwiec 2025